ปทุมเกสริยวรรคที่ 31

301. อรรถกถาปทุมเกสริยเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 1 วรรคที่ 31 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า อิสิส เฆ อหํ ปุพฺเพ เชื่อมความว่า ในกาลก่อน คือใน
เวลาบำเพ็ญโพธิสมภาร เราได้เป็นช้างชนิดดุร้าย ในตระกูลช้างมาตังคะ
อยู่ใกล้ภูเขาหิมวันต์ ใกล้กับหมู่ฤาษีปัจเจกพุทธเจ้า ชื่อว่า วารณะ
เพราะห้ามมนุษย์เป็นต้นได้. อีกความหมายหนึ่ง ชื่อว่า วารณะ เพราะ
ร้อง คือบันลือโกญจนาทออกทางวาจาได้. บทว่า มเหสีนํ ปสาเทน
ได้แก่ ด้วยความเลื่อมใสในพระปัจเจกพุทธเจ้าผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่.
บทว่า ปจฺเจกชินเสฏฺเฐสุ ธุตราเคสุ ตาทิสุ เชื่อมความว่า เราได้โปรย
เกสรดอกบัว บูชาในพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย ผู้ไม่หวั่นไหวด้วย
โลกธรรมทั้งหลาย.
จบอรรถกถาปทุมเกสริยเถราปทาน

สัพพคันธิยเถราปทานที่ 2 (302)

ว่าด้วยผลแห่งการถวายของหอมและดอกไม้

[304] เราได้ถวายของหอมและดอกไม้แด่พระพุทธเจ้า พระ-
นามว่า วิปัสสี ผู้แสวงหาคุณใหญ่ ได้ถวายผ้าโกไสยอย่างดี
แก่พระองค์ผู้ซื่อตรง.
ในกัปที่ 91 แต่กัปนี้ เราได้ถวายของหอมใด ในกาลนั้น
ด้วยทานนั้น เราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการถวายของ
หอม.
ในกัปที่ 15 แต่กัปนี้ ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ จอม-
กษัตริย์ พระนามว่า สุเวละ ทรงสมบูรณ์ด้วยแก้ว 7 ประ-
การ มีพละมาก.
คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา 4 วิโมกข์ 8 และ
อภิญญา 6 เราทำให้แจ้งชัดแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้า
เราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระสัพพคันธิยเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ ด้วยประการ
ฉะนี้แล.
จบสัพพคันธิยเถราปทาน